INHOUD VAN HET INTERVIEW
  
 
Samenstelling huishouden overlopen

Het interview begint met een opsomming van alle leden van het huishouden en hun relevante informatie (o.a. voornaam, geslacht, geboortejaar en geboortemaand). Deze opsomming wordt aan slechts één persoon in het huishouden gevraagd. Vervolgens wordt automatisch bepaald wie uit het huishouden in aanmerking komt voor het interview (mensen van 50 jaar en ouder en hun eventuele partner, ook als deze partner jonger is dan 50 jaar).


Het reguliere SHARE-interview

In elke interviewronde van SHARE worden grotendeels dezelfde vragen gesteld, om inzicht te krijgen in veranderingen in de loop van de tijd. Regelmatig worden er echter ook nieuwe vragen toegevoegd of worden enkele vragen weggelaten om het interview niet onnodig lang te maken. In de meest recente reeks persoonlijke interviews (golf 9) kregen respondenten vragen over maximaal 21 onderwerpen (maximaal 21, omdat sommige onderwerpen door slechts één persoon in het huishouden beantwoord hoeven te worden, en omdat sommige vragen enkel aan respondenten in bepaalde leeftijdsgroepen gesteld worden). Deze onderwerpen komen in afzonderlijke modules komen aan bod. Het interview bevat de volgende 21 onderwerpen (gepresenteerd in modules):
  1. Demografische gegevens. Deze module verzamelt informatie over o.a. burgerlijke staat, geboorteland, opleiding en beroep. Ook worden er vragen gesteld over de ouders, hun laatst uitgeoefende beroep en hun gezondheidstoestand.
  2. Sociale netwerken. In deze module worden vragen gesteld over de persoonlijke relaties met mensen die belangrijk zijn voor de respondent.
  3. Kinderen. In deze module wordt gevraagd naar kinderen (voornaam, leeftijd, woonafstand tot biologische, stief-, adoptie- en pleegkinderen). Als beide partners in een huishouden deelnemen aan het interview, komen deze vragen enkel aan bod tijdens het eerste interview in het huishouden.
  4. Lichamelijke gezondheid. In deze module komen veel verschillende aspecten van gezondheid aan bod, zoals inschatting van de eigen gezondheid, langdurige ziekten of gezondheidsproblemen, gezichts- en gehoorvermogen. Ook worden er vragen gesteld over arbeidsongeschiktheid en hulpmiddelen die eventueel gebruikt worden.
  5. Gedragsrisico's. Deze module vraagt naar gedragingen die de gezondheid beïnvloeden, zoals roken, alcoholconsumptie en lichamelijke activiteiten.
  6. Cognitieve functies. Hier worden korte testjes uitgevoerd die gericht zijn op geheugen, concentratie, rekenvaardigheid en verbale uitdrukkingsvaardigheid.
  7. Geestelijke gezondheid. In deze module worden vragen gesteld over het emotioneel welzijn. Bijvoorbeeld of men zich gedeprimeerd heeft gevoeld en of men zich wel eens eenzaam voelt.
  8. Gezondheidszorg. Hier worden vragen gesteld over dokters- en ziekenhuisbezoeken in het recente verleden. Ook worden er vragen gesteld over de mate waarin men verzekerd is tegen ziektekosten.
  9. Werk en pensioenen. In deze module wordt gevraagd naar de huidige arbeidssituatie, het inkomen (uit werk en andere bronnen) en de pensioenopbouw. Gepensioneerde deelnemers worden gevraagd naar de soorten pensioenen die zij ontvangen en de hoogte van het pensioeninkomen. Ook worden er enkele vragen gesteld over computergebruik.
  10. Handgreepkracht (lichamelijke test). Bij deze lichamelijke meting wordt met behulp van een speciaal apparaat de knijpkracht van beide handen gemeten.
  11. Sociale steun. In deze module wordt gevraagd naar de hulp die men krijgt en de hulp die men aan anderen geeft.
  12. Financiële transacties. Deze module bevat vragen over financiële of materiële steun die men heeft gegeven aan anderen of zelf heeft ontvangen. Ook erfenissen komen hier aan bod. Bij huishoudens met twee deelnemende partners beantwoordt slechts één van de twee deze vragen.
  13. Huisvesting. In deze module worden vragen gesteld over de huidige woning zoals grootte, kwaliteit en kenmerken van de woonruimte. Bij huishoudens met twee deelnemende partners beantwoordt slechts één van de twee deze vragen.
  14. Gezinsinkomen. Deze korte module verzamelt informatie over gezinsinkomen. Ook wordt er gevraagd naar het inkomen van mensen in het huishouden die niet deelnemen aan het onderzoek (bijvoorbeeld volwassen, inwonende kinderen). Bij huishoudens met twee deelnemende partners beantwoordt slechts één van de twee deze vragen.
  15. Consumptie. In deze module wordt gevraagd naar verschillende soorten uitgaven van het huishouden, bijvoorbeeld uitgaven voor voeding, elektriciteit en telefoon. Bij huishoudens met twee deelnemende partners beantwoordt slechts één van de twee deze vragen.
  16. Vermogen. Hier wordt gevraagd naar het financiële en niet-financiële vermogen. Bij huishoudens met twee deelnemende partners beantwoordt slechts één van de twee deze vragen.
  17. Activiteiten en welzijn. Deze module bevat vragen over activiteiten waaraan men heeft deelgenomen en over hoe mensen in het algemeen over hun leven denken.
  18. Tijdsbesteding. Deze module gaat over hoeveel tijd men gisteren heeft besteed aan diverse zaken, zoals huishoudelijke taken, persoonlijke verzorging, betaald werk, hulp aan familieleden, vrijetijdsactiviteiten.
  19. Verwachtingen. In deze module wordt gevraagd naar verwachtingen die men heeft over de toekomst en hoe groot men de kans acht dat bepaalde situaties zich voordoen.
  20. Gegevenskoppeling. In golf 9 vragen we respondenten om toestemming om hun interviewgegevens te koppelen aan gegevens van de Belgische administraties. Het doel daarvan is om objectieve, meer gedetailleerde informatie te verkrijgen over (1) demografische gegevens van alle huishoudleden, (2) de socio-economische positie van respondenten per kwartaal en (3) de kosten voor gezondheidszorg. Uiteraard is ook dit onderdeel van de studie vrijwillig en kan de gegevenskoppeling enkel tot stand komen als respondenten daartoe hun toestemming hebben gegeven.
  21. Aanvullende papieren vragenlijst. Tot slot krijgen respondenten in golf 9 een aanvullende papieren vragenlijst aangeboden. Hierin worden vragen gesteld die niet in het SHARE-interview aan bod komen, maar die speciaal zijn ontwikkeld voor onze Belgische respondenten. Er wordt eerst gepeild naar de mening van de respondenten over het Belgisch pensioenstelsel. Dan worden er enkele vragen gesteld over de arbeidsmarktsituatie en de soorten inkomens van de respondenten, in bewoordingen die we in Belgiƫ gewend zijn. En ten slotte worden er enkele denkbeeldige levenssituaties beschreven en wordt er gevraagd hoe tevreden de respondent zou zijn in zo'n situatie.

Het telefonische SHARE-COVID interview

In verband met het uitbreken van het coronavirus en de daarop volgende lockdowns en beperkingen, werd er in 2020 een speciale vragenlijst ontwikkeld waarmee gegevens werden verzameld over soortgelijke onderwerpen als in de reguliere SHARE-vragenlijst, maar dan gericht op de impact van het coronavirus op de leefsituatie van onze respondenten. Er vonden reeds twee bevragingsrondes plaats: één in 2020 en één in 2021. Deze interviews werden telefonisch afgenomen in plaats van face-to-face en waren relatief kort (circa 15 minuten). Ook deze telefonische interviews werden afgenomen door getrainde interviewers die veel ervaring hebben met SHARE. Tijdens het interview kwamen de volgende onderwerpen aan bod:
  • Gezondheid en gedrag. Er werd gevraagd naar de algemene gezondheid vóór en sinds de corona-uitbraak en in hoeverre men veiligheidsmaatregelen neemt, zoals afstand houden van anderen, een mondmasker dragen, handen wassen, etc.
  • Mentale gezondheid. Er werd bijvoorbeeld gevraagd of men zich verdrietig, gedeprimeerd of eenzaam heeft gevoeld.
  • COVID-19. Er werd bijvoorbeeld gevraagd of men symptomen heeft gehad die zouden kunnen duiden op COVID-19 en of men getest is op, en/of besmet is geweest met, het coronavirus. Ook wordt er gevraagd naar eventuele symptomen, besmettingen, en in het ergste geval overlijdens na besmetting met het coronavirus, bij familie, vrienden en collega's.
  • Gezondheidszorg. Er werd bijvoorbeeld gevraagd of men een eerder geplande medische behandeling heeft moeten uitstellen. En er werd gepeild naar de tevredenheid over de zorg, als men de afgelopen tijd zorg heeft ontvangen.
  • Veranderingen in werk en economische situatie. Er werd bijvoorbeeld gevraagd naar de impact van de corona-uitbraak op de arbeidssituatie, of men inkomen is misgelopen, en zo ja, of de overheid dat dan heeft gecompenseerd.
  • Sociaal netwerk. Er werd bijvoorbeeld gevraagd naar veranderingen in persoonlijke contacten met familie en vrienden, en of men hulp heeft gekregen van anderen of zelf anderen geholpen heeft.